Pelé werd onder de naam Edson Arantes do Nascimento(1) geboren in het stadje Três Corações als zoon van een voetballer genaamd Dondinho, wiens carrière werd gefnuikt door een slechte knie. Hij groeide op in armoede in het plaatsje Bauru in de provincie São Paulo. Met het schoonmaken van schoenen op treinstations verdiende de jonge Pelé(2) wat geld om de financiële nood van het gezin te verlichten.(3) Met voetballen begon hij op straat, waarbij Pelé en zijn vriendjes aanvankelijk een met papier en oude lappen gevulde kous als bal gebruikten. In 1954 kwam hij te spelen in 'Baquinho', het in dat jaar opgerichte jeugdteam van de club waar ook zijn vader gespeeld had, Bauru Athletic Club. Het ging er professioneel aan toe. Pelé had een contract, inclusief een bescheiden salaris, en het team werd getraind door de ex-international Waldemar de Brito, die op het WK 1934 namens Brazilië in actie was gekomen.(4)
 |
| Pelé passeert een tegenstander tijdens het WK 1958 |
Op school bakte Pelé er weinig van en bleef drie keer zitten, maar op het veld maakte hij furore. Al spoedig toonden clubs interesse in de getalenteerde jonge aanvaller. Na bemiddeling van Waldemar de Brito kwam Pelé in 1956 terecht bij Santos, de succesvolle voetbalclub uit de gelijknamige Braziliaanse havenstad die actief was in de Paulista, het kampioenschap van São Paulo.(5) Hij debuteerde op zijn zestiende namens Santos op het hoogste niveau en bracht het dat jaar met 36 doelpunten in 29 wedstrijden direct tot topscorer van Brazilië. Het jaar daarop was Pelé met 58 doelpunten in 38 wedstrijden nog indrukwekkender.
Zijn overweldigende debuut als profvoetballer leverde Pelé een plek op in het Braziliaanse nationale team en in de selectie voor het WK van 1958 in Zweden. Door een knieblessure moest hij de eerste twee wedstrijden als toeschouwer meemaken, maar in de derde en laatste groepswedstrijd maakte Pelé zijn WK-debuut. Die eerste wedstrijd tegen de Sovjet-Unie kwam Pelé niet tot scoren, maar in de wedstrijden die volgden liet hij zich gelden. Hij scoorde de enige goal in de kwartfinale tegen Wales, een hattrick in de halve finale tegen Frankrijk en nog eens twee doelpunten in de finale tegen Zweden. Daarmee was zijn reputatie definitief gevestigd. Met zijn zeventien jaar was (en is) hij de jongste WK winnaar in de geschiedenis.
Pelé was snel, sterk, kon goed koppen en dribbelen, maar bovenal had hij een hard en zuiver schot in de benen. De stroom van doelpunten die hij scoorde legde Santos geen windeieren. De club, die ook toppers als Zito en Carlos Alberto onder contract had staan, grossierde in titels. Van 1961 tot 1965 werd men vijf keer op rij Braziliaans kampioen. In 1962 en 1963 won de club de Copa Libertadores, beide keren gevolgd door het veroveren van de wereldbeker voor clubteams. Dat laatste gebeurde dankzij overwinningen op respectievelijk het Benfica van Eusebio en het AC Milan van Gianni Rivera.
 |
| Pelé in actie namens de Gele Kanaries |
Tijdens WK's viel er voor Pelé in de jaren zestig minder te genieten. In 1962 maakte een blessure vroeg in het toernooi een einde aan zijn deelname, zodat hij vanaf de tribune moest toekijken hoe zijn teamgenoten de wereldtitel prolongeerden. In 1966 verliep het toernooi zeer teleurstellend en sneuvelde verdedigend kampioen Brazilië al in de groepsronde. Pelé besloot een eind te maken aan zijn interlandcarrière. Uiteindelijk zou hij twee jaar geen interlands spelen, maar toen het WK van 1970 dichterbij kwam veranderde Pelé, die in 1969 zijn duizendste doelpunt scoorde(6), van gedachten en besloot zich weer beschikbaar te stellen.(7)
Hij zou geen spijt van zijn beslissing krijgen. Het Brazilië van 1970 wordt door velen beschouwd als het beste voetbalteam aller tijden. Met swingend samba-voetbal werd de derde Braziliaanse wereldtitel veroverd, met naast Pelé glansrollen voor spelers als Carlos Alberto, Gerson, Jairzinho, Tostão en Rivelino. In de finale moest Italië, ondanks het ultra defensieve catenaccio-systeem dat het team speelde, met maar liefst 4-1 het onderspit delven. Het succesvol verlopen toernooi bood Pelé de mogelijkheid om met opgeheven hoofd zijn interlandcarrière te beëindigen. In juli 1971 speelde hij zijn laatste wedstrijd voor Brazilië, in het Maracanã stadion tegen Joegoslavië.
 |
| Pelé als voetbalambassadeur in de Verenigde Staten |
In 1974, op vierendertigjarige leeftijd, besloot Pelé ook te stoppen als clubvoetballer en nam afscheid van Santos. Zijn voetbalpensioen bleek echter van korte duur, want een jaar later liet hij zich, mede ingegeven door de financiële problemen waarmee hij kampte ten gevolge van verkeerde investeringen, verleiden om nog een paar jaar in de Verenigde Staten aan de slag te gaan.(8) Bij de New York Cosmos in de NASL verdiende hij een loon waarvan hij bij Santos slechts had kunnen dromen. In Amerika ontpopte de immens populaire Pelé zich tot een ware ambassadeur voor het voetbal.
Op 1 oktober 1977 volgde het definitieve afscheid van Pelé als voetballer in een wedstrijd tussen de New York Cosmos en Santos, gehouden voor vijfenzeventigduizend toeschouwers in het Giants Stadion.(9) Dat jaar hadden de Cosmos de NASL gewonnen, zodat O Rei ook als clubspeler met opgeheven hoofd afscheid kon nemen. Inclusief vriendschappelijke wedstrijden zou Pelé in totaal 1283 doelpunten in 1367 wedstrijden hebben gescoord.(10) Na zijn afscheid als speler is Pelé zijn rol als voetbalambassadeur met verve blijven vervullen. Ook was hij een tijdje minister van sport in Brazilië.
Naar boven...
- Carrièreoverzicht -
|
|
- Competitiewedstrijden -
|